Zrobienie doktoratu jeszcze całkiem niedawno było kojarzone z koniecznością wybrania jednej z dwóch podstawowych dróg kariery. Osoba z takim wykształceniem mogła albo poświęcić się pracy naukowej, albo też zdecydować się na robienie kariery w firmach, które opracowują i wdrażają nowoczesne technologie. Obecnie jednak sytuacja na rynku pracy znacznie się zmienia, przez co młodzi ludzie nie stoją już przed tak wyraźnym wyborem. Okazuje się bowiem, że obydwie drogi kariery stają się do siebie coraz bardziej zbliżone, a granica między nimi praktycznie przestaje istnieć.
Obecnie zarówno w Polsce jak i w Europie zauważyć można diametralną zmianę w podejściu do studiów doktoranckich. Uczelnie skupiają się na przygotowywaniu studentów do budowania gospodarki, której działanie opiera się na wiedzy i nowoczesnej technologii. Wiele firm stale rozwija się w kierunku nowatorskich rozwiązań, przez co uczelnie musiały również zmienić swoje podejście do nauczania, aby móc dostosować się do potrzeb nowoczesnego rynku pracy.
Przez długi czas największy nacisk był tutaj położony na raczej teoretyczne badania i prace, które nie mają żadnego realnego wpływu na rynek – takie podejście powoli odchodzi jednak w niepamięć. Dziś u doktorantów stawia się nie tylko na czystą wiedzę, ale również pomysłowość i kreatywność – czyli cechy niezbędne w opracowywaniu technologii wykorzystywanych przez wielkie firmy. Wiedza ma dziś wynikać przede wszystkim z indywidualnych i przeprowadzanych niezależnie doświadczeń badawczych. Doktorantowi potrzebna jest również niemała wytrwałość w dążeniu do celu, bowiem uzyskane przez niego wyniki muszą spełniać międzynarodowe standardy i stanowić faktycznie innowacyjne rozwiązania, nierzadko w kilku dziedzinach jednocześnie. Zmniejszenie nacisku na wiedzę czysto teoretyczną i położenie go na praktycznie doświadczenia sprawia, że doktoranci muszą zacząć współpracować z wielkim biznesem i poznawać mechanizmy jego działania już na etapie studiów. Dzięki temu studenci zaraz po uzyskaniu tytułu doktora posiadają nie tylko solidną, teoretyczną wiedzę, ale również szerokie doświadczenie praktyczne. W Polsce takie podejście dopiero się rozwija, ale na zachodzie zdążyło się już mocno zakorzenić, a jego efekty są widoczne gołym okiem. Doktoranci praktycznie zaraz po skończeniu studiów mogą liczyć na ogromne możliwości na rynku pracy, bowiem takie osoby są niezwykle cenione przez wielkie firmy potrzebujące ludzi do opracowywania nowych technologii.
W samej Polsce widać obecnie wiele pozytywnych zmian w tym kierunku. Mają one znacznie podnieść poziom studiów doktoranckich w naszym kraju i sprawić, że studenci z Polski będą mieli takie same możliwości na rynku pracy jak ich koledzy z Europy Zachodniej. Za prace nad nowym programem studiów jest odpowiedzialne Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt jest również przygotowywany we współpracy ze środowiskami akademickimi i naukowymi, a także przy obecności przedstawicieli polskich przedsiębiorców i pracodawców. Daje to pewność, że zostanie on przygotowany z uwzględnieniem zasad nauczania, dopasowanych do współczesnego rynku pracy i warunków, jakie na nim panują. Uczelnie, które zdecydują się na wdrożenie u siebie nowego programu będą mogły liczyć na dodatkowe dofinansowanie w ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój.
Oczywiście, przygotowanie skutecznego programu nauczania na studiach doktoranckich jest sporym wyzwaniem. Przede wszystkim trzeba opracować dobry plan, w myśl którego studenci będą mogli rozwijać się zarówno w dziedzinie wiedzy, jak i doświadczenia we współpracy z wielkimi przedsiębiorstwami i przemysłem. Bardzo ważnym elementem jest też swego rodzaju "umiędzynarodowienie" studiów doktoranckich. Chodzi o to, aby studenci po opuszczeniu uczelni potrafili dobrze radzić sobie nie tylko na polskim rynku, ale umieli również sprawnie poruszać się w warunkach i standardach panujących w innych krajach. W tym celu organizowane są liczne wymiany studenckie oraz międzynarodowe projekty które znacznie poszerzają horyzonty studentów i otwierają ich na zupełnie nowe myślenie.
